Titolo	Taglibro de nenifaranto
Aŭtoro	Nicola Ruggiero
Kategorio	Poezio originala
Prezo	7.50 €, sesona rabato ekde 3 ekz.
Eldonloko, jaro	Partizánske, 2008
Eldoninto	Espero
Klarigoj	"La klasika tradicio ne estas por Ruggiero modelo por imito, sed instrumento por rigardi kaj interpreti la mondon" (M. Nervi).
Kontribuantoj	Antaŭparolo de Mauro Nervi
ISBN/ISSN	9788096953387
Formato	71 paĝoj, 21 cm
Recenzoj	El la kor’ de aŭtenta poeto de Nicolino Rossi Bonvolu legi la recenzon pli malsupre	Aldonu

  ekz.

---

Recenzo de Jorge Camacho

Taglibro de poezi-faranto

Fonto: Beletra Almanako
Reta ligilo al la originalo: http://esperanto.net/literaturo/ba/taglibrnenifarantrec.html
Aldonita de Suso Moinhos (2017-02-26)

Tiu ĉi poemaro de Nicola Ruggiero (Mola di Bari, 1986; esperantiĝis en 2000) ricevis kiel titolon la nomon de lia blogo, kie li kutimas afiŝi poemojn originalajn kaj tradukitajn. Tamen ne senmotive aŭ pro pigro li titolis sian unuan poemkolekton taglibro: ĝi estas ĝuste tio, taglibro... sed de poeto. La poemoj de nia juna italo prezentiĝas en tempa ordo kaj, se mi bone komprenas, en du partoj: ... ĉe vi, en Skarabantio kaj Dancanta stelo. La poemaro temas ĉefe pri enamiĝo, amo kaj elamiĝo. La unua parto, pri la longa kaj dolora elamiĝo je rava hungarino (ricevanta la vortludan nomon Amarilo) subtile orbitas ĉirkaŭ Skarabantio (modifita formo de Scarbantia, la malnova nomo de ŝia urbo en Hungarujo), kiam la aŭtoro aĝis 15-18 jarojn; la dua, ĉirkaŭ Polujo, de tiam ĝis 2008, kiam Ruggiero finstudis interlingvistikon (kaj E-literaturon) en la universitato Adam Mickiewicz, en Poznano. Pluraj poemoj kunhavas daton kun indiko de tago kaj monato (tamen ne de jaro); la legantoj povas sekvi la poeton sur la diversaj stadioj de lia vivopado, ĝis okazas ŝanĝo en lia sinteno kaj do en la etoso kaj pejzaĝo: la poeto maturiĝas, kaj kun li la poemoj, ne nur tempe sed ankaŭ enhave kaj teknike.

Ruggiero konas vaste kaj profunde la klasikajn literaturojn grekan kaj latinan, ofte tra la prismo de hungaraj aŭtoroj kiel Attila József, Miklós Radnóti kaj Sándor Petofi; ankaŭ modernajn aŭtorojn kiel la greko Konstantinos Kavafis, pri kiu parte temas lia eseo La ĉerizarboj de Baldur Ragnarsson, en ĉi ties "eksplena verkaro" La lingvo serena. Pri liaj oftaj citoj, mencioj kaj aludoj je poetoj kiel i.a. Sapfo kaj Katulo oni legu la tre interesan kaj instruan enkondukon de Mauro Nervi, En mondo malklasika, kiu diras: "La klasika tradicio ne estas por Ruggiero modelo por imito, sed instrumento por rigardi kaj interpreti la mondon". Jen li aŭdace uzas klasikajn formojn por alegorie pripoemi la nunon, kiel en parolado inter Titir kaj Manolo, pri la bomboj en madridaj proksimtrajnoj en marto 2004, aŭ en pri la morto de Dafni, t.e. de William Auld.

Aliflanke, legante oni sentas, kiel ĉi juna poeto forĝas sian stilon. Mi, verŝajne tro postulema pri sonetoj, trovas la unuajn sonetojn de Ruggiero iom stil-ekzercaj, ne sufiĉe fluaj, kaj preferas al ili la eklogojn, la senrimajn poemojn (kiel la orakola koŝmaro) kaj la sonetojn de la dua parto; eble al tiu impreso kontribuas la fakto ke, en la finaj paroj da trioj de iuj pli fruaj sonetoj, la unua verso rimiĝas kun la sesa, distanco iom troa por mia orelo.

Rilate unuopajn vortojn, surprizis min lia neuzo de la italida "farniento"; eble utilus gloso ĉe "naskalo" (naskiĝtago; p. 42), " ‘stas" (estas; p. 46, 54), "mojosa" (moderne junstila; p. 52) kaj "ŝli" (ŝi aŭ li; p. 61). Necesus korekti "ambro" al "sukceno" (p. 19; okuloj el ambro?!); "po vorto, / kiso" al "por (ĉiu) vorto, / (po) (unu) kiso(n)" (p. 26); kaj "ĝis kiam" al "ĝis" (p. 31); tamen ne "sub kaŝtano" al "sub kaŝtanujo / kaŝtanarbo" (p. 50), ĉar temas pri sinekdoko.1)

Parenteze, Nervi mencias ke Ruggiero "probable estas la unua en la esperantlingva poezio kiu citas interreton: […] pro frida adiaŭa ret-letero"; nu, oni permesu al mi malmodeste mencii, sen pliaj esploroj, du versojn el mia poemo Perspektivo, de la jaro 2000 (en Saturno): "poŝtelefonoj restoracie / aŭ TTT ĉie ĉie".

Koncerne sian travivadon de tiuj en- kaj el-amiĝoj, en- kaj el-reviĝoj, en la unua parto Ruggiero jen nomas sin "nematura knabo, tamen / al vi enamiĝinta..." (p. 26) kies "vol’ sinĵeti kaptas / mian stultecon kaj naivon knaban" (p. 36); poste li insiste nomas sin eĉ "knaba knarplumisto" (p. 40). Tio eblas, ĉar, evoluinte, "li"2) turnas la rigardon retro kaj sentas sin kapabla priverki la ĵusan, la nelgan, la jam iaman sion. Bele li skribas en noto pri la amofino, ke "kulpas nur ĉi stranga socio kiu devigas nin pensi, ke je 18 jaroj ni jam estas plenkreskaj, maturaj kaj ke ni povas vere decidi pri nia estonto, sen havi verajn bazojn" (p. 43). Sed li jam ekkomprenis, ke indas rifuzi ĉion ĉi kaj ataki muelilojn donkiĥote (p. 40-41); ke post la bato oni "reekas pli fortaj ol antaŭe" (p. 38) "kaj post la stumblo, ek al nova danco" (p. 40). Kaj tiel ĉi, optimisme, ni transiras al la dua parto, unu el kies prozaj poemoj finiĝas per la anonca aŭ konstata frazo: "La vetero ŝanĝiĝas, kaj mi kun ĝi". Temas pri parto samtempe (paradokse?) pli leĝera kaj matura el ĉiuj vidpunktoj. Efektive, la legantoj povas atesti, ke Ruggiero forĝas samtempe sian stilon kaj sian personecon, daŭre antaŭen aŭ pli profunden, paŝon post paŝo. Ili rajtas konfirmi, ke li verkas, ĉu ne?, pri la vivo.

Ni legu specimene la konsterne klaran poemon se ĉi versoj povus (p. 60):

Ve, se ĉi versoj povus iel
doni al vi rideton eĉ mallongan,
mi skribus epopee, dolĉa nimfo.

Sed mi senpovas, ĉefe se vi foras,
mi ŝatus vin brakumi por elpreni
sur miajn ŝultrojn tiun grandan Bruon

kiu videblas tra l’ mien’ okula
al mi hurlanta sole en dezerto
homa, kaj ĵeti ĝin eksteren, for.

Konklude, Taglibro de nenifaranto estas ne verko mejloŝtona aŭ literature epokfara kiel La turoj de l’ ĉefurbo de Nervi aŭ Kantoj de Anteo de Mao Zifu, sed agrable surpriza, certe atentinda debuto de promesplene nova poeto, al kiu mi sincere, esperoze diras: Bonvenon al la rondo!


Piednotoj:

1 Laŭ freŝe ricevita informo, la dua korektita eldono aperas en 2009 (kiel la unua, en po 100 ekzempleroj).

2 Oni ne konfuzu la pronomon "mi" de ies poemo kun la poeto, des malpli kun la persono, la "sinjoro poeto" mem. Verkante pri si, poetoj vole-nevole rekreas, kun pli aŭ malpli da jen faktaj jen fikciaj elementoj, sian biografion, sian personecon. Aliflanke, ĉiu leganto kunfaras sian propran rekreon de "la poeto".

 

Via opinio pri Taglibro de nenifaranto