| Titolo | Skandalo pro Jozefo, La |  |
| Aŭtoro | Valdemar Vinař | |
| Kategorio | Prozo originala / romanoj | |
| Prezo | 9.90 €, sesona rabato ekde 3 ekz. | |
| Eldonloko, jaro | Dobřichovice, 2002 (2a eld) | |
| Eldoninto | KAVA-PECH | |
| Klarigoj | Originala, drameca prilaboro de la biblia rakonto pri Jozefo, jam tradukita el E-o en la ĉeĥan kaj japanan. | |
| Kontribuantoj | Ilustraĵoj de Radim Vácha | |
| ISBN/ISSN | 8085853507 | |
| Formato | 88 paĝoj, 21 cm | |
| Karakterizoj | Bind | |
| Recenzoj | La skandalo pro Jozefo de Gerrit Berveling Bonvolu legi la recenzon pli malsupre Malnova biblia epizodo en modernaj vestoj de Nikolao Gudskov Ideo bona, sukceso duona de Sten Johansson | Aldonu |
Fonto: La Ondo de Esperanto. 2004. №2 (112)
Reta ligilo al la originalo: http://esperanto.org/Ondo/Recenzoj/R-vinar.htm
Aldonita de A. G. (2004-10-17)
Penetri malantaŭen de la scenejo kaj subaŭskulti ne nur la vortojn, sed laŭeble ankaŭ la pensojn senvoĉajn — jen vera defio por verkisto, kiu ĉerpas la inspiron el io jam verkita. Karel Čapek siatempe verkis “La libron de apokrifoj”, kaj lia sampopolano Valdemar Vinař volinte krei ion similan, relegigas al ni la epizodon de la vivo de Jozefo prirakontitan en la ĉapitro 39 de Genezo.
La libron konsistigas kvin monologoj: tri el la voĉoj apartenas al Jozefo, al lia mastro Potifar kaj ties edzino. Ambaŭ ceterulojn — la nigrahaŭtan sklavinon kaj la militiston — Vinař naskis el sia verkista sino.
Jozefo de la libro neniom similas al tiu de la Biblio: ĉiam fidanta Dion junulo, kiu post la vico da malfeliĉaj travivaĵoj maturiĝas, iĝas patrama, fratama, saĝe sinrega kaj nevenĝema. Antaŭ ni ekestas iu alia: senhonta fripono, moke parolanta pri sia patro kaj ĉiuj prauloj, malamanta siajn fratojn, ĉiun kaj ĉion.
Kiam la hebrean sklavon volis amallogi la edzino de lin aĉetinta kortegano Potifar, la elfonta Jozefo respondis: “Jen, mia sinjoro kontrolas ĉe mi nenion en la domo, kaj ĉion, kion li havas, li transdonis en miajn manojn; neniu en ĉi tiu domo estas pli granda ol mi, kaj li retenis de mi nenion, krom vi, ĉar vi estas lia edzino. Kiel do mi faros ĉi tiun grandan malbonagon kaj pekos antaŭ Dio?” (Genezo 39: 8-9), kio klarege montras, kia li estis envere. La nepluJozefo de Vinař brulas per amdeziro kaj hezitas nur pro nelerteco. Preskaŭ nevidebla en la Biblio Potifar ekhavas en la libro fian eksteraĵon kaj eĉ pli abomenindan enon. Li jen pinĉas la nigrulinon, jen aprobas la eblan amrilaton inter Jozef kaj sia edzino, jen manĝegas antaŭ sia sklavo viandon kaj postlasas al li nur legomojn.
Eĉ havante amanton samdevenan, la nigra sklavino volupte okulumas la nepluJozefon. Lian malatenton ŝi tialas per… rasismo. Kvankam la subzona tempesto skuas ĉiun plumidon de Vinař, tamen la volupto de la nigra sklavino aprobindas, sed tiu de la altklasuloj inkluzive de nepluJozefo estas tre aĉa. Kun tia aserto la verkon enrampas la temo de socia justeco kaj klasbatalo. Kiom ajn malmulte da agtereno d-ro Siegmund Freud lasis por Markso kaj Engelso, ĉi-lastajn po iomete citas ĉu la nigrulino, ĉu la mastredzino, ĉu la militisto. La aŭtoro certe konas la “ĉionpovan” instruon pli bone ol la vivon kaj morojn de la antikva Egipto. La sklavino timas gravediĝon ĉar tiukaze la mastrino… elpelos ŝin. Vinař ŝajne maldistingas sklavecon disde dungiteco. Ankaŭ la edzino de Potifar elbuŝigas amuze niaepokajn frazojn pri la edzina sorto: mankas nur cigaredo ĉelipe kaj frapfrazoj pri la ina egaleco.
La militisto servanta subordone de Potifar proprabuŝe proklamas sin enkarniĝo de la fortoj de subpremo enmane de la superaj klasoj de ĉiuj epokoj.
En la Biblio la sonĝoj de Jozefo kaj liaj klarigoj de alies sonĝoj estas miraklaj. Li antaŭvortas ĉiun sonĝoklarigon per averto ke sonĝo estas Dia afero do nur la Eternulo povas doni la ĝustan komprenon. La nepluJozefo de Vinař mokas ĉu sian trompan profetadon, ĉu la kredemon de aŭguravidaj egiptanoj, jen neas la ekziston de Dio, jen diras ke Li estas malbona.
Kial la libro nomiĝas “skandalo”? La agosinsekvo ion ajn tiel nomeblan ne naskas, kaj la misnodita intrigo disfalas dum postulema tralego.
Kial vandale malheligi ion pure helan? Ĉu nur por elverŝi korplenon da galo, kiu kvante superas eĉ la jam menciitan sekrecion, kiu riveras tra la verko? Kial miskambii la prunteprenitan de la Biblio oron kontraŭ rustiĝintaj ladmoneroj? Kial malkudri reĝan mantelon, se oni kapablas rekudri nenion surmetindan, eĉ ne zontukon? Ĉu pro nura plezuro distranĉi la ŝtofon, ĉar eble iuj ĝojos uzi naztuke la reĝan eksveston? Ĉu por enkapigi al la elpensitaj sklavoj same elpensitan “klasan konscion” kaj ribeligi ilin kontraŭ ĉiaj subpremo kaj mallibero?
Librofine legeblas la biografio de Valdemar Vinař, kiu estis aktoro, reĝisoro kaj fine mezranga ŝtatoficisto, direktoro de kinejo. Ĉe la kvindeka vivojaro lia kariero krute zigzagis supren: li iĝis estro de regiona kleriga centro, t.e. fakte komunistpartia moŝtulo.
Supozeblas ke sur tioman altaĵon lin flugigis lia kontraŭstaro al ĉiaj mallibero, subpremo kaj maljusteco, ĉar tio okazis ĝuste en la sanga kaj larma jaro 1968.
Via opinio pri Skandalo pro Jozefo, La