| Titolo | Malvivaj animoj |  |
| Aŭtoro | Nikolaj Gogol | |
| Kategorio | Prozo tradukita / romanoj | |
| Prezo | 18.00 €, sesona rabato ekde 3 ekz. | |
| Eldonloko, jaro | Jekaterinburg, 2001 | |
| Eldoninto | Sezonoj | |
| Klarigoj | Kial Ĉiĉikov, novveninto al urbeto, volas aĉeti animojn de mortintaj servutuloj? Klasikaĵo de la rusa literaturo. | |
| Tradukisto, lingvo | V. Vyĉegĵanin / El la rusa | |
| Formato | 223 paĝoj, 21 cm | |
| Karakterizoj | Serio Oriento-Okcidento, n-ro 32. Bind. Kromkovrilo | |
| Recenzoj | Bonvolu legi la recenzon pli malsupre | Aldonu |
Fonto: La Ondo de Esperanto. 2001: 6 (80)
Reta ligilo al la originalo: http://esperanto.org/Ondo/R-gogol.htm
Aldonita de A. G. (2004-10-17)
Kiam, preskaŭ nenion scianta pri la rusa literaturo, mi legis en librolisto, ke Gogol verkis Les âmes mortes (laŭ franclingva titolo), mi imagis, ke temas pri “mortintaj animoj” aŭ eble “animoj de la mortintoj”, kaj kredis, ke temas pri iu funebra libro, kaj pro tiu impreso tute ne havis emon legi ĝin! Sed kiam mi legis en La Ondo de Esperanto prezenton de tiu verko, mi komprenis mian eraron kaj ekhavis fortan deziron legi tiun romanon en ĝia Esperanta versio: Malvivaj animoj.
Kiam oni petis min verki recenzon pri tiu verko, mi entuziasme konsentis, ĉar la tristaj fantomoj, kiujn mi imagis dum tiom da jaroj, komplete malaperis el mia menso. Kun granda ĝojo mi komencis la legadon kaj komprenis, ke temas pri tre sprita verko en kiu oni trovas multajn okazojn rideti kaj eĉ ridi. De Gogol mi konis nur lian faman verkon La Revizoro, en la perfekta traduko de nia Majstro Zamenhof. Mi konvinkiĝis, ke Malvivaj animoj rivelas la saman komikan inspiron, kiel la fama teatraĵo de la sama aŭtoro.
La intenco de la aŭtoro estas kritiki la morojn de Rusujo en lia epoko. La kritiko estas la ĉefa celo de Gogol, same kiel en La Revizoro kaj en la teatraĵoj de Molière kaj en noveloj de Voltaire.
Ekde la unuaj paĝoj la legado estas agrabla kaj facila, dank' al la perfekta stilo en Esperanto, kiu redonas al ni la stilefektojn de la originala verko. La tradukinto meritas laŭdojn pro tiu flua Esperanto, kaj ankaŭ pro la giganta laboro, al kiu li dediĉis probable milojn da horoj. Vladimir Vyĉegĵanin estas esperantisto de 1991, kaj la laboro de tiu “novebakita” samideano estas nekredeble perfekta. Ŝajnas neeble, ke tiu homo eklernis nian lingvon antaŭ nur dek jaroj! Al li gratulojn kaj dankon, ĉar li riĉigis nian tradukan literaturon per ĉefverko!
Io tre speciala en tiu verko, estas la interveno de la aŭtoro mem, kiu kvazaŭ dialogas kun sia leganto, aŭ almenaŭ esprimas siajn personajn ideojn. Li estas kvazaŭ reĝisoro, kiu aperus el malantaŭ la kulisoj por paroli al la spektantoj. Tiel Gogol mem klarigas multajn aferojn kaj pravigas tion, kion li verkas.
Mi konfesas, ke estas io por mi nekomprenebla. La aŭtoro nomas sian verkon: “poemo”.
Kompreneble la verko estas en prozo. Tamen povas esti poezio en proza teksto, pro la elekto de la vortoj aŭ pro la nobleco de la sentoj de la personoj. Sed en tiu verko, tio tute ne ekzistas. Preskaŭ ĉiuj estas fiuloj, kaj pro tio nemoralaj homoj. Ili trompas, mensogas. (Sed tamen estas simpatiaj al la leganto!) La leganto estas pli malpli kunkulpulo de Ĉiĉikov, la ĉefa persono de la verko, kiun oni sekvas ĉien. Sed kie estas la poezio en ĉio tio? Sed, poemo aŭ ne poemo, la leganto forte ĝuas la legadon de tiu “romano”!
La heroon Ĉiĉikov ni sekvas en lia akirado de “senvivaj animoj” ĉe multaj diversaj homoj. Temas pri listoj de nomoj de servutuloj (jam mortintaj, sed ankoraŭ ne registritaj depost la lasta censo, do tute kontraŭleĝa afero), kiujn li proponas aĉeti. La leganto sekvas lin dum la vizitoj al multaj homoj, al kiuj li faras sian proponon, kaj strange deziras, ke li sukcesu…
La unua, kiun li renkontas estas Manilov, ĉe kiu li nur parte sukcesas. Poste li vizitas maljunan malspritan virinon Koroboĉka, ĉe kiu li tranoktas kaj sukcesas akiri animojn. Poste gravas la vizito ĉe Nozdrjov, kun la stranga damludado dum kiu ili interbatalas, kaj fine Ĉiĉikov devas forkuri pro alveno de la distrikta policestro, veninta por aresti Nozdrjovon.
En la 5a ĉapitro temas pri la renkonto kun bela junulino, kiu revigas Ĉiĉikovon, kaj pri la vizito al unu el la plej strangaj personoj de la verko: Sobakeviĉ, kies “parolanta nomo” elvokas hundon (ruse: собака) kaj kiu similas al urso.
Poste Ĉiĉikov renkontas Pluŝkinon la avarulon.
Tre interesa estas la sceno ĉe la oficistoj, kiujn la heroo vizitas por legitimi la aĉetkontraktojn, kaj tiam intervenas denove Nozdrjov, kiu agas kontraŭ Ĉiĉikov por malkaŝi lian neleĝan agadon.
Oni scias, ke Gogol intencis verki tri partojn de sia “poemo”, kaj ke en la aliaj partoj li volis montri pli honestajn homojn, sed li mem forbruligis tion, kio devis sekvi la unuan parton. Sed tamen oni retrovis kelkajn paĝojn malnetajn, kiuj ne estis publikigitaj.
La kunlaboro inter la fama verkisto de la rusa literaturo kaj la meritplena tradukanto al Esperanto de tiu fama verko donas al la esperantistaro unu el la plej legindaj libroj de nia literaturo.
Mi tamen rimarkis kelkajn (malgravajn) erarojn. Ekzemple (pĝ. 79) anstataŭ “…personoj, je garnado de kiuj naturo ne tro cerbumis”, devus esti: “personoj, je kies garnado naturo ne tro cerbumis”.
Kelkloke estas rusismoj, kiel la uzo (pĝ. 80) de “rekomendi” anstataŭ “prezenti”. Alia influo de la rusa lingvo, kiu aperas kelkloke, estas la uzo de la refleksiva pronomo “si”, kiam temas pri alia persono, ol la tria. Ekzemple (pĝ. 87) “mi ne povas klarigi al si” anstataŭ “mi ne povas klarigi al mi”.
Sed tio tute ne ĝenas la legadon! Kaj la prezento de tiu bone kartonita kaj preskaŭ perfekte presita libro, kaj ankaŭ la multaj klarigaj notoj sur sep paĝoj ĉe la fino devus doni al ĝi tre merititan sukceson. Nepre aĉetu tiun mirindan libron, dank' al kiu vi pasigos, kiel mi mem, multajn horojn de tre interesa legado kaj tiel ekkonos unu el la plej perfektaj verkoj de la tutmonda literaturo.
Via opinio pri Malvivaj animoj