| Titolo | Insulanoj de Hemsö | |
| Aŭtoro |
August Strindberg |
| Kategorio | Prozo tradukita /
romanoj |
| Prezo | 12.00 €, sesona rabato ekde 3 ekz. |
| Eldonloko, jaro | Novjorko, 2005 |
| Eldoninto | Mondial |
| Klarigoj | Romano pri la rilatoj amaj kaj geedzaj inter homoj malsamklasaj. |
| Tradukisto, lingvo | S. Johansson / El la sveda |
| ISBN/ISSN | 1595690158 |
| Formato | 178 paĝoj, 22 cm |
| Recenzoj | Bonvolu legi la recenzon pli malsupre
| Aldonu |
Recenzo de Leif Nordenstorm
Tragedia komecio
Fonto: La Espero 2006-1
Aldonita de Leif Nordenstorm (2006-01-21)
August Strindberg estis unu el la plej konataj svedaj verkistoj kaj lia romano ”Hemsöborna” eble lia plej fama romano, almenaŭ kvarfoje filmigita. Ĝi estas samtempe komedio kaj tragedio, ĉar Strindberg prezentas prezentas personojn kun iliaj malfortaĵoj en fidinda maniero. La malfortaĵoj tamen kondukas al multaj tragediaĵoj. En la centro estas Carlsson, ”eta kompakta vermlandano”, kiu ekservas ĉe la vidvino Flod, sur Hemsö, por plibonigi la terkulturadon, dum la filo Gusten ĉefe interisiĝas pri ĉasado. Post iom da tempo Carlsson kaj la vidvino geedziĝas, sed la rakonto ne finiĝas per tio. Ludas gravajn rolojn la komikaj pastro kaj germana profesoro kaj aliaj. La kerno de la romano estas rilatoj – amaj, amikaj kaj aliaj – inter homoj malsamklasaj, temo, kiun konis Strindberg el sia privata vivo. La rakonton mem mi ne plu recenzos, ĉar tion faris multaj literaturhistoriistoj. Mia tasko estos recenzi la tradukon de Sten Johansson. (Parenteze mi povas rakonti ke dum la 1980-aj jaroj mi estis membro de la Esperanto-Societo de Upsala. Ĝia tiama prezidanto Yngve Nilsson tradukis la saman libron en Esperanton. Li donis al ĝi la nomon La Insulanoj. Dum la klubaj kunvenoj li ofte petis de la ceteraj membroj konsilojn pri la tradukado de diversaj esprimoj. Tio estis tre interesa por ni membroj, kaj donis al ni plurajn eblecojn pripensi ke oni fakte ne traduku al lingvaĵo tro proksima al la originalo. La traduko de Yngve Nilsson verŝajne perdiĝis post lia morto.)
Mi tuj povas konkludi ke Johansson sukcesis traduki la libron en bonan Esperanton. Li evitis tradukojn tro similajn al la sveda. Jam en la unua paĝo ni trovas ke ”spelfågel” fariĝis petolulo (ne ludbirdo); ”höganäskrus” iĝis ceramika kruco (ne höganäs-kruco) kaj ”gråsalva” iĝis hidrarga ungvento (ne griza ungvento)”. Traduko pli proksima al la sveda originalo, estus traduko en malpli bonan Esperanton. La tradukinto ankaŭ lerte anstataŭigis svedajn dialektajn esprimojn aŭ misdiritajn vortojn per svedakcenta Esperanto, ekz.: ”certe, komenci, kvazaŭ” iĝis serte, komensi, kvazaŭ. Li limigis tiun ĉi metodon al kelkaj vortoj por ne trolacigi la esperantistajn legantojn. Same Johansson imitis germanan esperantoakcenton, kiam parolas germana profesoro germanakcentan svedan lingvon.
La sola dubinda traduko, kiun mi trovis, estas ke la vorto ”kammare” tradukiĝis per kamero. Ne helpas ke la tradukinto klarigis ke ĝi ne signifas ”senfenestra ejo” laŭ la PIV-a signifo. Kial do ne serĉi alian tradukon, ekz.: ĉambro, (subtegmenta) ĉambreto, dormoĉambro, ĉelo, mansardo.
Interese estas ankaŭ kompari la tradukon kun tiu de Elisabet Ohlsson en Sveda antologio, vol 1.
La traduko estas bonega. Ĝi havas la saman stilon kiel la originalo. Mi same multe ridetas pri la traduko kiel pri la originalo. Mi forte rekomendas la libron kaj al svedoj kaj al nesvedoj. Interesa fenomeno estas ke tradukojn el nacia lingvo en Esperanton, ofte legas pli multe da homoj el la lando, el kies literaturo venas la libro, ol alilandanoj. Eble ĉar ili volas ĝui la libron, kiun ili jam legis, en alia formo. Tamen estus ege bedaŭrinde se ĉefe svedoj legus tiun ĉi tradukon. Tial, aĉetu ĝin, legu ĝin kaj poste donacu vian ekzempleron al alilanda amiko.
Via opinio pri Insulanoj de Hemsö
