Recenzo de Anna kaj Mati Pentus
Malgranda aspekte, sed granda intelekte
Aldonita de Stano Marček (2014-01-01)
Ne ekzistas verdaj steloj (60 mikronoveloj kun suplemento). Liven Dek. Novjorko: Mondial, 2012. 122p. 22cm. ISBN 9781595692351. Prezo: € 12,00
La libron de Liven Dek Ne ekzistas verdaj steloj (60 mikronoveloj kun suplemento) oni povas tralegi rapidege. Jes, la noveloj vere estas tre mallongaj, multaj okupas nur etan parton de paĝo, la tiparo de la libro estas granda, inter tekstoj troviĝas paĝoj malplenaj aŭ kun bildetoj. Do, oni bezonas nur kelkajn horojn por la legado. Sed la malgranda kvanto da teksto donas ampleksan motivaron por pensi kaj priparoli kun aliaj legantoj aŭ nelegantoj de la libro.
Kiel sekvas el la subtitolo, la libro enhavas 60 mikronovelojn. Nur kvin estas dupaĝaj, plejparte la tekstoj okupas nur unu paĝon, kaj estas du-tri unufrazaj, kiel, ekzemple, la jena: “La horloĝo sonoras kaj mi vekiĝas, kiel kutime, en alia sonĝo” (Vekiĝo, p. 87). La temoj de la rakontetoj estas diversaj, sed almenaŭ triopo rilatas iamaniere al morto. Kompreneble, por fari etan tekston interesa, alloga, frapa, ŝoka, la aŭtoro devas enigi en ĝin ion neatenditan, nekonjektotan, kaj morto fidele servas al tiu celo. La unuaj du mikronoveloj, aparte la samtitola kun la libro, profunde kortuŝis nin. Sed oni ne pensu, ke la tuta novelaro estas tia. Estas pluraj rakontetoj “logikaj”, iom sekaj, estas kelkaj plene fantaziaj. Interesaj estas etaj rimarkoj-impresoj el la ĉiutaga vivo, kaptitaj de la aŭtoro. Amuzis nin la ideo pri la uzado de novaj teknologioj en Cindrulino (p. 50). Amantoj de amhistorioj kaj detektivaj romanoj trovos en tiu ĉi libro etaĵojn de siaj ŝatataj ĝenroj. Estas kelkaj rakontetoj kun politika fono. Nur du-tri rilatas iamaniere al Esperanto.
Plejparte la ideo de aparta historio estas klara, sed certaj tekstoj (en nia okazo proksimume kvarono) kaŭzis diskutadon: pri kio ili temas, kion volis diri la aŭtoro, kiun ĉifron li uzis. Ni devis demandi unu la alian, ĉu ni komprenis la tekston same.
La ĉarmaj intertekstaj bildetoj (gantoj, labirinto, ponto, birdeto, aviadilo, vojo, ornamoj) laŭ la unua rigardo ŝajnas ne havantaj rilaton al la rakontoj. Tamen la bildo kun la ciferoj 24:01 (p. 73) certe ilustras la mikronovelon sur la paĝo 79, do, la leganto klopodu trovi aliajn kombinojn.
En la fino de la libro troviĝas listo de dediĉoj. Ĉirkaŭ duono de la mikronoveloj estas dediĉitaj al konkretaj esperantistoj. Kelkaj konataj nomoj helpis al ni (pli bone) kompreni la ideon de la koncerna etaĵo. Krom la mikronoveloj, oni povas ĝui la pli longan literaturaĵon Semo, iom fabelan, iom parabolan.
Pri la aŭtoro oni povas legi sur la kovrilpaĝo. Liven Dek estas plumnomo de Miguel Gutiérrez Adúriz, verkisto, eldonisto, tradukisto. La lingvaĵo de la libro estas tre klara, kaj tio permesas uzi tiujn rakontetojn por la instruado de Esperanto: facile kaj interese! Tamen ne prenu la novelon Tiaj poetoj kun misa nomo de muzikaĵo de Rimskij-Korsakov! Do, legu tiun ĉi libreton malrapide, ne hastu! Vi ricevos grandan intelektan plezuron mem kaj povos dividi ĝin kun aliaj.
Via opinio pri Ne ekzistas verdaj steloj
